Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΥΡΙΤΙΔΟΠΟΙΕΙΟΥ

Πυριτιδοποιείο ή Μπαρουτάδικο είναι η περιοχή του Αιγάλεω στην οποία για πολλά χρόνια (1874-1970) λειτούργησε εργοστάσιο που κατασκεύαζε πυρίτιδα (μπαρούτι), πυρομαχικά και όπλα.
Στην Αρχαιότητα: Κατά την αρχαιότητα στην περιοχή υπήρχαν κτήματα με ελιές, αμπέλια κλπ και πιθανόν κάποιο νεκροταφείο. Κοντά στο Μπαρουτάδικο έχει βρεθεί αρχαίος τάφος του 500-450 π. Χ. και άγαλμα Σειληνού. Επίσης έχουν βρεθεί άγαλμα με γυναικεία μορφή και χάλκινος Σάτυρος του 470-460 π. Χ.
Στα Νεότερα χρόνια: Στα νεότερα χρόνια η περιοχή ήταν γεμάτη ελαιόδεντρα, περιβόλια και χωράφια. Η ονομασία της ήταν «Μπαστάρδο» ή «Μπαστάρδι» ή «Μπιστάρδο». Το όνομα αυτό αναφέρεται σε επίσημα συμβόλαια και κληρονομιές του 1825 και έχει μάλλον Φράγκικη προέλευση.
Το 1872 η Βουλή επικύρωσε σύμβαση με την οποία έδινε το δικαίωμα στον Ιωάννη Δούμα να φτιάξει εργοστάσιο παραγωγής πυρίτιδας. Στις 6/5/1874 με Βασιλικό Διάταγμα εγκρίθηκε η σύσταση της Ανωνύμου Εταιρίας με την επωνυμία «Ελληνικό Πυριτιδοποιείο». Διευθυντής, μέτοχος και ψυχή της Εταιρίας είναι ο Κ. Μωραϊτίνης ο οποίος στις 1/3/1875 πούλησε την εταιρία αντί 10.300 δρχ στο κτήμα έκτασης 100 στρεμ. για να στεγαστεί το εργοστάσιο. Το 1876 ξεκινά να δουλεύει το μικρό εργοστάσιο με προσωπικό 28 εργάτες από τους οποίους οι 7 ήταν γυναίκες. Την εποχή αυτή κάποιος Κωνσταντέας από τη Μάνη, ο οποίος είχε υπεύθυνη θέση στο εργοστάσιο, αρχίζει να φέρνει από τη Μάνη αρκετούς συγχωριανούς του για να εργαστούν στο Πυριτιδοποιείο.
Το 1893, μέτοχος στην εταιρία, γίνεται ο Ανδρέας Κορδέλλας, διαπρεπής ορυκτολόγος και καθηγητής. Μέχρι τότε το εργοστάσιο παρήγαγε μαύρη πυρίτιδα για φουρνέλα, πυρίτιδα κυνηγιού, δυναμίτιδα και σκάγια.
Το 1900 η εταιρία αλλάζει επωνυμία και γίνεται «Εταιρία Ελληνικού Πυριτιδοποιείου, Χημικών και Βιομηχανικών Προϊόντων». Εκτός από την πυρίτιδα αρχίζει να παράγει και χημικά προϊόντα όπως θεϊκό, νιτρικό, υδροχλωρικό οξύ κλπ.
Το 1908 η Εταιρία συγχωνεύτηκε με το καλυκοποιείο των Αδελφών Μαλτσινιώτη και δημιουργήθηκε η «Εταιρία Ελληνικού Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου». Η νέα Εταιρία αναλαμβάνει να παράγει τα πυρομαχικά του Ελληνικού Στρατού. Με τα πυρομαχικά αυτά έγιναν οι νικηφόροι αγώνες του 1912-14.
Το 1934 το μικρό εργοστάσιο αγοράζει ένας πανέξυπνος, δραστήριος και πάμπλουτος Μικρασιάτης, ο Πρόδρομος Αθανασιάδης-Μποδοσάκης (Μπόντος). Ο Μποδοσάκης αγοράζει νέες εκτάσεις, επεκτείνει τις εγκαταστάσεις του Εργοστασίου και φέρνει σύγχρονα μηχανήματα από το εξωτερικό.
Οι εργάτες εργάζονται νύχτα μέρα σε βάρδιες και η παραγωγή ανεβαίνει κατακόρυφα. Ο Μποδοσάκης σε μικρό χρονικό διάστημα έγινε κύριος του μονοπωλίου παραγωγής όπλων και πυρομαχικών στην Ελλάδα. Μεγάλες ποσότητες όπλων και πυρομαχικών εξάγονται στο εξωτερικό και αποφέρουν τεράστια κέρδη στον ιδιοκτήτη της εταιρίας. Όλα αυτά έχουν, όμως, κάποιο τίμημα.
Το 1936 μια τρομερή έκρηξη συγκλονίζει την περιοχή. Είναι τόσο μεγάλη έκρηξη που πέτρες, λαμαρίνες, αντικείμενα και ανθρώπινα κορμιά εκσφενδονίζονται σε μεγάλες αποστάσεις από το εργοστάσιο. Κανείς δεν ξέρει πόσοι εργάτες σκοτώθηκαν σε αυτή την έκρηξη. Επίσημα έχουν καταγραφεί μόνον δύο νεκροί.
Το 1940 ο Μποδοσάκης καταλαβαίνει πως πλησιάζει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Αγοράζει μια μεγάλη έκταση 230 στρεμ. γύρω από το εργοστάσιο και χτίζει ένα δεύτερο Εργοστάσιο παραγωγής πυρίτιδας και πολεμικών όπλων. Για να αποφύγει τον κίνδυνο των εκρήξεων, τα κτίρια των εργοστασίων προστατεύονται με τεράστιους και πανύψηλους όγκους χωμάτων. Στις παραμονές του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, τα Εργοστάσια του Μποδοσάκη απασχολούν 12.000 εργάτες. Όπλα και πυρομαχικά εξάγονται στο εξωτερικό και αποφέρουν μεγάλα κέρδη. Ακόμα και η Αγγλία που είναι Αυτοκρατορία, αγοράζει 800.000.000 φυσίγγια και 200.000 οβίδες. Την εποχή αυτή περιμετρικά του Εργοστασίου είχε κτιστεί τοίχος με φυλάκια.
Στη διάρκεια του πολέμου η Εταιρία τροφοδοτεί με πυρομαχικά τον Ελληνικό Στρατό. Κτίζονται υπόγειες στοές από μπετόν με βάθος ως 10 μέτρα και χρησιμοποιούνται από τους εργάτες και τους Αιγαλιώτες ως καταφύγια καθώς οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί των Γερμανών είναι συχνοί.
Το 1941 όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ελλάδα, οι εγκαταστάσεις του Πυριτιδοποιείου λεηλατήθηκαν.
Με την απελευθέρωση (1944) και μέχρι το 1960 το Εργοστάσιο υπολειτουργεί εξαιτίας των μικρών παραγγελιών αλλά και των οικισμών που έχουν πυκνώσει περιμετρικά των τοίχων. Από τον φόβο των εκρήξεων αλλά και τις αναθυμιάσεις των χημικών οξέων που βγαίνουν από τις καμινάδες, οι Δημοτικές Αρχές και οι Σύλλογοι των κατοίκων της περιοχής κινητοποιούνται και αγωνίζονται να σταματήσει η λειτουργία και να απομακρυνθεί το Εργοστάσιο.
Το 1970, τελικά, το εργοστάσιο θα κλείσει οριστικά και θα μεταφερθεί στο Λαύριο. Το γήπεδό του πουλήθηκε στο Δημόσιο, τα ερειπωμένα κτίρια και οι εγκαταστάσεις δωρίστηκαν στο Στρατό, κι ένα μέρος της έκτασης παραχωρήθηκε στο Δήμο Αιγάλεω.
Το 1974 ο Στρατός αναλαμβάνει να καθαρίσει το χώρο. Συνεργεία του Στρατού γκρεμίζουν τον τοίχο και τα φυλάκια, ανατινάζουν τα φουγάρα, τα κτίρια και ισοπεδώνουν την περιοχή. Μόνο μνημείο της παλιάς εποχής απομένει πια το φουγάρο για να θυμίζει στους νεότερους την ιστορία του Πυριτιδοποιείου.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Δήμος, οι κάτοικοι και τα σχολεία του Αιγάλεω προχώρησαν στη δεντροφύτευση και τη διαμόρφωση του χώρου όπως είναι σήμερα…